Mensen zijn in het algemeen bijna aan de lopende band ‘gestresst’. Maar eigenlijk is dat een verkeerde term. Je zou beter kunnen spreken van psychologisch en biochemisch geactiveerd.

En dat is essentieel. Zonder die activatie kom je bij wijze van spreken je bed niet uit. De activatie van het lichaam zorgt voor energie en focus bij de activiteiten die we ondernemen. Of die activiteiten nu spannend en heftig of juist kalm en rustig zijn. Mensen zijn privé en in hun werk kortom onderhevig aan uiteenlopende vormen van fysieke en mentale belasting. En die kost energie.

En wat kost er zoal energie?

Sommigen dingen kosten meer energie dan andere. Sporten, een sprintje trekken om de trein te halen, een conflict met je baas of een verhuizing scoren hoger dan thee zetten, tuinieren of de trap op lopen. Maar ook een zwaar boek lezen, whatsappen of TV kijken kosten energie. Niet alleen je spieren maar ook je hersenen gebruiken energie. Hersenen zelfs erg veel.

[box]Heb je last van stress of weet je dat nog niet zo zeker? Vul de stress thermometer in![/box]

Herstel is het sleutelwoord

Met het verbruiken van energie is natuurlijk niks mis. Mits er sprake is van voldoende herstel waardoor die energie weer wordt aangevuld. De fysiologische ‘batterij’ wordt dan weer opgeladen. Een grote en uiteenlopende variatie van balansprocessen in het lichaam worden dan weer terug in (tijdelijk) evenwicht gebracht. Denk onder andere aan de energievoorziening naar je spieren (suikers bijvoorbeeld), of de aanwezigheid van (stress)hormonen in je lijf (zoals bijvoorbeeld adrenaline en cortisol). Ook het verlagen van je bloeddruk en je hartslag horen daar bijvoorbeeld bij.

Wat gebeurt er bij (langdurige) overbelasting?

Bij overbelasting laadt de batterij niet meer volledig op. De vermoeidheid neemt toe. In zo’n situatie zorgt het menselijk stresssysteem er voor dat er als het ware een ‘tandje bijgeschakeld’ wordt en je toch meer energie krijgt. Dat wordt ‘compensatoire stress’ genoemd. Het lichaam maakt in zo’n situatie extra stresshormonen aan. Als dat proces maar lang genoeg duurt went het lichaam daar aan. Je komt slechter tot rust. Ondanks je vermoeidheid kun je niet slapen. Opladen wordt steeds moeilijker.

Er ontstaat hersteltekort door roofbouw

Het hersteltekort en de vermoeidheid stapelen zich op. Dat is een proces dat zichzelf versterkt. Door fysiologische veranderingen begin je aan het voortdurend hersteltekort te wennen. Altijd moe zijn gaat als normaal voelen. Wanneer je door blijft gaan met jezelf uitputten nemen je vermogens tot werken en herstellen steeds verder af. Je pleegt roofbouw op jezelf. De balans tussen inspanning en herstel is dusdanig verstoord dat de verschijnselen van overbelasting niet meer uit zichzelf omkeerbaar zijn.

Overspannenheid en burn-out

Wanneer je zoveel klachten hebt dat je thuis en op je werk niet meer goed functioneert ben je ‘overspannen’. Je hebt dan een paar maanden nodig voor je je taken weer op kunt pakken. Blijf je in de ‘overdrive’ staan, dan kún je op een gegeven moment niet meer. Dan ben je opgebrand: burn-out. Een ingreep van buitenaf is in beide gevallen noodzakelijk.

Ben je op zoek naar een coach?

[custom_button]Neem contact op[/custom_button]