Snel wegwijs in informatie: SIFT!

Door Diem Wolff
diem.wolff@archief.beteor.nl

Al ver voor covid-19 de wereld in zijn greep had, werden we bedolven onder een stortvloed aan digitale informatie. Het is vaak geen sinecure om een keuze te maken uit websites, blogs, nieuwsbrieven, twitterfeeds, whatsappjes en instaposts. Onderzoeker Michael Caulfield legt in The New York Times een methode uit om razensnel wijs te worden uit online informatie en leert dit ook aan studenten.

Het sleutelwoord: aandacht
Er zijn heel veel manieren om met ‘information overflow’ om te gaan. Het makkelijkst is om je af te melden van al je social media accounts, de krant op te zeggen of die alleen nog maar te gebruiken als kattenbakvulling en geen televisie meer te kijken. Maar wat als je toch het nieuws wilt volgen om een idee hebben van wat er gaande is in de wereld? Waar richt je jouw aandacht op. En nog belangrijker: wat is jouw aandacht eigenlijk waard?

Het enige in een mensenleven dat op een dag ècht op is
Feitelijk is aandacht jouw geconcentreerde tijd en jouw tijd is op een dag helemaal op. Wie of wat gun je jouw kostbare tijd? Hoe scheidt je dan snel in de overvloed van (vaak tegengestelde) informatie het kaf van het koren? Dat is makkelijker dan je denkt.

Maar eerst: de foute manier
Volgens Caulfield kiezen veel mensen een analytische aanpak. Ze lezen iets en willen goed begrijpen wat ze lezen. Ze gaan op zoek naar andere bronnen van informatie, vergelijken verschillende meningen, graven nog dieper in een theorie. Dat kost bendes tijd en aandacht. Het wordt ook wel ‘going down the rabbit hole’ genoemd (Alice in Wonderland). En op social media heeft dat bovendien als effect dat je nog langer op die platformen zit, die dankzij jouw aandacht weer meer data verzamelen en advertenties kunnen verkopen. En vaak weet je aan het einde van je zoektocht nog steeds niet wat je er van moet denken.

[box]
Snel naar de kern: SIFT

Feitelijk hoe je maar vier stappen te zetten om snel te weten of bepaalde informatie jouw aandacht waard is. En die stappen zijn bovendien makkelijk aan leerlingen te leren. Caulfield noemt deze 4 stappen SIFT: Stop, Investigate the source, Find a better source, Trace to the original source. Het kost maar een paar minuten.

Stap 1: STOP! Je leest iets, vindt er iets van en je zegt vervolgens tegen jezelf STOP. Niet meer verder lezen, niet op zoek gaan naar meer van hetzelfde. Don’t go down the rabbit hole. STOP.

Stap 2: onderzoek de bron van de informatie. Wie schreef of vertelt het? Vaak weet je na vijf minuten googlen met wie je te maken hebt. Is iemand hoogleraar en specialist in het onderwerp? Of schrijft iemand al jaren op een extremistisch platform? Verkondigt iemand een mening die ver buiten de algemene consensus ligt? En ja, dit lijkt kort door de bocht maar bedenk: wie gun je liever je aandacht en je tijd?

Stap 3: zoek een betere bron die over hetzelfde onderwerp schrijft. Denk aan kranten, specialistische websites. Zoek een goed boek of tijdschrift. Denk NIET aan facebook, twitter, instagram.

Stap 4: is een bericht of video voorzien van noten of verwijzingen: zoek die dan terug naar de originele bron. Ook dat kost vaak niet veel tijd en is vaak leerzaam. Bijvoorbeeld wanneer er (bijna) geen bronnen blijken te zijn. Of dat de bronnen discutabel zijn (facebookgroepen bijvoorbeeld). Een belangrijk signaal is wanneer een bepaald thema recentelijk (lees: de laatste 10 jaar) niet meer in de ‘mainstream’ wetenschappelijke literatuur is te vinden.
[/box]

Voor experts die op zoek gaan naar diepe informatie is SIFT natuurlijk wat al te simpel, maar voor ons, die wijs willen worden uit een overvloed van informatie, snel en effectief.

[box]Wil jij meer grip op je tijd en aandacht? Neem contact op met Diem Wolff (06 20 62 71 04) of stuur hem een mail.[/box]